Ćwiczenia usprawniające wargi
język i szczękę dolną
Warunkiem prawidłowego wymawiania głosek jest sprawne działanie narządów artykulacyjnych. Ich słaba sprawność może powodować wadliwą artykulację. Ćwiczenia narządów artykulacyjnych mają na celu wypracowanie zręcznych i celowych ruchów języka, warg, szczęki dolnej. Ćwiczenia usprawniające narządy artykulacyjne powinny być atrakcyjne dla dzieci, najlepiej gdy będą prowadzone w formie zabawy. Należy wykorzystać naturalne skłonności dzieci do robienia min. Wylizywanie talerza jest doskonałą gimnastyką języka. W trakcie zajęć jak najczęściej wykorzystujmy lustra tak, by dziecko mogło kontrolować swoje ruchy. Dobór ćwiczeń oraz czas powinien być dostosowany do możliwości dziecka.
Przykłady ćwiczeń warg i policzków:
- - zajączek - wciągamy policzki w głąb jamy ustnej;
- - całuski - cmokanie wargami,
- - osiołek - wymawiamy na przemian samogłoski: i - u, z rozciąganiem warg przy i oraz
zaokrąglaniem ich przy u;
- - małpka - mocno rozciągamy wargi;
- - ptaszek - dziecko wymawia: pi, pi , pi przy ściągniętych wargach (dzióbek ptaszka);
- - świnka - wysuwamy do przodu wargi tak, by zęby były widoczne;
- - konik - parskamy;
- - woźnica - cmokamy na koniki by ruszyły;
- - motorek - przedłużamy wibrację warg;
- - lokomotywa - na przemian wydychamy powietrze raz prawym, raz lewym kącikiem ust;
- - piesek - szczerzymy zęby, warcząc, mocno przy tym rozciągając wargi;
- - uparty piesek - dziecko mocno przytrzymuje wargami kartkę papieru, którą usiłujemy wyciągnąć mu z ust;
- - wyjący wilczek - wymawiamy coraz szybciej samogłoski: a - u, szeroko otwierając usta przy a i ściskając je mocno przy u;
Przykłady ćwiczeń języka:
- - kotek - wylizywanie miseczki (do miseczki nalewamy trochę mleka, budyniu lub śmietany z cukrem),
- - konik - kląskanie językiem (konik jedzie),
- - łakomczuch - dziecko wyciąga język na który kładziemy mu np.: chrupkę, dmuchany ryż, dziecko szybkim ruchem cofa język do buzi, głaszcząc się przy tym po brzuszku,
- - niedźwiadek - dziecko ruchem kolistym języka, oblizuje posmarowane miodem (czekoladą lub budyniem) usta
- - łapanie języka - dziecko stara się jak najszybciej schować wyciągnięty język, tak by mama nie mogła go dotknąć palcem (łyżeczką czy lizakiem ),
- - zjadanie ryżu - dziecko końcem języka dotyka wysypanych na talerz ziarenek dmuchanego ryżu, gdy ryż się przyklei do języka, zjada go,
- - sprzątanie mieszkania - opowiadamy dziecku historię krasnoludka ( krasnoludkiem będzie język), który sprzątał mieszkanie (buzia). Krasnoludek mył ściany (język "myje" policzki od wewnątrz), sufit (podniebienie), podłogę (dziąsła na dole), szyby w oknie (zęby), trzepie dywany (kląskanie językiem o podniebienie),
Przykłady ćwiczeń szczęki dolnej:
- - Ziewający leniuszek - opuszczanie i podnoszenie szczęki dolnej.
- - Żująca krowa, osiołek - dziecko wykonuje ruchy żuchwą w prawo i w lewo, do przodu i do tyłu (dziecko może naśladować równocześnie sposób poruszania się i odgłosy tych zwierząt).
- - Pieski: jamnik - dziecko cofa żuchwę i zagryza dolną wargę górnymi zębami; bokser - wyciąga żuchwę do przodu i lekko do góry a dolne zęby chwytają górną wargę.
- - Rybka - dziecko opuszcza i podnosi szczękę dolną układając wargi jak przy wymowie o.