Dysleksja rozwojowa
Dysleksja rozwojowa, inaczej- specyficzne trudności w uczeniu się
Pojęcie to obejmuje wiele różnych czynników zaburzających proces uczenia się. Odnosi się ono do dziecka o inteligencji co najmniej w granicach normy, które w zakresie uczenia się ma znaczne opóźnienia w jednym lub kilku zakresach. Obejmują one takie podstawowe umiejętności szkolne jak czytanie, pisanie, ortografia, arytmetyka, język (rozumienie i ekspresja językowa). Umiejętności te stanowią podstawę sukcesu szkolnego, szczególnie w pierwszych latach nauki. Dzieci mogą być opóźnione w jednym lub kilku zakresach jednocześnie.
Specyficzne trudności w uczeniu się ujawniają się najczęściej, kiedy dziecko rozpoczyna naukę w szkole. Można je jednak rozpoznać wcześniej, już w wieku przedszkolnym.
Poniżej przedstawiam objawy typowe dla dzieci mających specyficzne trudności w nauce:
- opóźniony rozwój mowy
- opóźniony rozwój ruchowy, mała sprawność i koordynacja ruchów podczas zabaw ruchowych, samoobsługi
- trudności z rysowaniem, pisaniem
- wada wymowy, problemy z wymową dłuższych wyrazów
- problemy z zapamiętywaniem np. wierszy, piosenek, dłuższych poleceń, nazw miesięcy, dni tygodnia, tabliczki mnożenia
- trudności z różnicowaniem głosek o podobieństwie fonetycznym, analizą i syntezą słuchową wyrazów
- mylenie liter o podobieństwie graficznym/ np. b-d-g-p, ł-l-t, m-n
- częste opuszczanie liter, błędy ortograficzne pomimo znajomości zasad pisowni
- trudności z budowaniem dłuższych wypowiedzi, błędy gramatyczne
- trudności z odtwarzaniem wzorów graficznych, układankami
- mylenie strony lewej, prawej, oburęczność, obuoczność
- nasilone trudności w czytaniu i pisaniu mimo systematycznej nauki
W syndromie trudności w uczeniu się stosuje się następującą terminologię:
Dysleksja rozwojowa- nazwa całego zespołu specyficznych trudności w czytaniu i pisaniu, w uproszczonej formie zwana dysleksją.
Trudności w czytaniu i pisaniu objęte tą nazwą mogą występować u dziecka w jednej formie, dwóch lub nawet trzech.
Dysgrafia - trudności w opanowaniu pożądanego poziomu graficznego pisma.
Dysleksja - specyficzne trudności w nauce czytania, którym często towarzyszą trudności w pisaniu
Dysortografia - specyficzne trudności z opanowaniem poprawnej pisowni (nie tylko typowe błędy ortograficzne)
Przyczyny - specyficzne trudności w uczeniu się są spowodowane zaburzeniami rozwoju niektórych funkcji poznawczych, motorycznych i ich współdziałania / integracji percepcyjno-motorycznej/ uwarunkowywanymi nieprawidłowa strukturą i funkcjonowaniem układu nerwowego. Znajomość przyczyn dysleksji rozwojowej pozwala skutecznie radzić sobie z problemami jakie napotyka dziecko w uczeniu się.
Diagnozę dysleksji przeprowadza się w oparciu o badania diagnostyczne, które obejmują badania psychologiczne, pedagogiczne, logopedyczne, lekarskie. Badania te prowadzi się w poradniach psychologiczno - pedagogicznych. Badania są bezpłatne i odbywają się na wniosek rodziców lub placówek oświatowych, ale za zgodą rodziców.
Po badaniu rodzic otrzymuje pisemna opinię, którą powinien przekazać szkole w celu wyjaśnienia problemów dziecka i stworzenia systemu wsparcia i pomocy specjalistycznej.
Opinia zawiera opis słabych i mocnych stron funkcjonowania dziecka, a więc wskazuje jakie funkcje rozwijają się z opóźnieniem, co jest przyczyną trudności w uczeniu się, na jakich funkcjach można się oprzeć w terapii. Zawarte są w niej wskazania jaką pomoc dziecko powinno otrzymać, jakie metody są pomocna w terapii, jakie stosować kryteria i sposoby oceniania dziecka.
Jak należy pracować z dzieckiem dyslektycznym powinien wiedzieć nie tylko nauczyciel, terapeuta ale także rodzic. Pomoc taką uzyskać on może po badaniach diagnostycznych, ale także wtedy, gdy o taką pomoc zwraca się do specjalistów.
Opracowanie: Krystyna Trojanowska